การต่อสายไฟที่ถูกต้อง หากต้องการทำเองให้ปลอดภัย ต้องทำอย่างไร

การต่อสายไฟที่ถูกต้องไม่ใช่เฉพาะช่างไฟฟ้าเท่านั้นที่ควรรู้ แต่คุณเองก็ควรรู้เอาไว้ เพราะเป็นเรื่องความปลอดภัยใกล้ตัว หรือบางทีเราจำเป็นต้องต่อขั้วเต้าเสียบหรือเต้ารับเอง จะได้ทำได้อย่างถูกต้องปลอดภัยตามหลักของการไฟฟ้าฯ

การต่อสายไฟที่ถูกต้อง คือ ใช้สีของสายไฟตาม มอก.11-2553

ตามมาตรฐานการติดตั้งไฟฟ้า ระบบในบ้านส่วนใหญ่จะเป็นแบบ 1 เฟส มีสายดิน ดังนั้นถ้ามีการต่อสายไฟที่ถูกต้อง สายไฟที่เดินภายในบ้านจะมีวงจร 3 เส้น คือ

1. เส้นที่มีไฟ(L) ให้ใช้สายสีน้ำตาล

2.สายนิวทรัล(N) ให้คุณใช้สายสีฟ้า(น้ำเงิน)

3. สายดิน(G) ให้ต่อด้วยสายสีเขียวแถบเหลือง

การที่เราใช้สีให้ตรงข้อกำหนดนี้ จะทำให้เกิดการต่อสายที่ถูกต้องและไม่สับสนจนเกิดอันตราย จากการพลั้งเผลอหรือเข้าใจผิดตามมาจากคนอื่น ๆ ที่จะมาแก้ไขต่อจากเรา

มาตรฐานขั้วเต้ารับและสีของสายไฟเพื่อการต่อสายไฟที่ถูกต้อง

เต้ารับชนิดมีสายดินในประเทศไทยจะเป็นไปตามมาตรฐาน มอก. 166-2549 และสีของสายไฟจะถูกกำหนดให้เป็นไปตามมาตรฐาน มอก.11-2553 ดังที่เราได้อธิบายไปแล้ว

ถ้าที่ขั้วต่อของเต้ารับมีสัญลักษณ์ไม่ชัดเจน วิธีสังเกตง่าย ๆ เพื่อการต่อสายไฟที่ถูกต้อง คือ ที่ช่องเสียบเต้ารับ ขั้ว G จะมีรูขายาวกว่าขั้ว L,N ส่วนรูของขั้ว L จะแคบกว่าขั้ว N และเมื่อติดตั้งอย่างถูกต้องแล้ว เมื่อเราหันหน้าเข้าหาเต้ารับ ขั้ว G จะอยู่ด้านขวา ขั้ว L จะอยู่ด้านบน และขั้ว N จะอยู่ด้านล่างเสมอ

ถ้าไม่ทำตามการต่อสายไฟที่ถูกต้อง ทำให้เข้าสายผิดที่เต้ารับ อาจจะเกิดข้อผิดพลาดตามข้อมูลของ การไฟฟ้านครหลวงดังนี้

- สายที่มีไฟไม่ได้ต่อกับขั้วเต้ารับ L

ข้อนี้จะไม่มีไฟมาเลี้ยงที่เต้ารับ ทำให้เครื่องใช้ที่นำมาเสียบไม่ติด

- สายดินไม่ได้ต่อกับขั้ว G ของเต้ารับ

เพราะไม่คำนึงถึงการต่อสายไฟที่ถูกต้อง จึงไม่เอาสายดิน มาต่อกับขั้ว G ของเต้ารับ ผลที่เกิดขึ้นอาจทำให้เกิดอันตรายร้ายแรงได้ เพราะกรณีนี้จะมีไฟเดินครบวงจร เครื่องใช้ไฟฟ้าสามารถทำงานได้ ฟังดูแล้วน่าสบายใจ แต่ถ้ามีไฟรั่ว คุณหรือผู้ใช้ไฟฟ้าไปสัมผัสตัวเครื่องใช้ไฟฟ้าก็จะถูกไฟดูดได้เพราะไม่มีสายดิน

- สายนิวทรัลไม่ได้ต่อกับขั้ว N ของเต้ารับ

ข้อนี้จะเหมือนข้อที่ 1 เนื่องจากมีไฟไม่ครบวงจรเครื่องใช้ไฟฟ้าจะไม่ติด

- สายนิวทรัลสลับสีกับสายที่มีไฟ ทำให้สายนิวทรัลต่อกับขั้ว L ที่เต้ารับ และสายที่มีไฟต่อกับขั้ว N ที่เต้ารับ

ข้อนี้เป็นอีกข้อที่อันตรายถ้าเราเอาเต้ารับนี้ไปใช้กับปลั๊กพ่วง เพราะเวลาเราปิดสวิตช์ที่ปลั๊กพ่วง จะมีไฟค้างอยู่ในรูเต้ารับ ถ้าเราคิดว่าปิดสวิตช์แล้วไม่น่าจะมีไฟ จึงไม่ระวังก็อาจโดนไฟดูดได้

- สายที่มีไฟสลับสีกับสายดิน ทำให้สายที่มีไฟต่อกับขั้ว G และสายดินต่อกับขั้ว L ที่เต้ารับ

เมื่อไม่เข้าในเรื่องการต่อสายไฟที่ถูกต้อง ผลของกรณีนี้อันตรายมาก เพราะปกติสายดินมีหน้าที่นำกระแสไฟรั่วให้ลงดิน ไม่ทำอันตรายกับผู้ใช้งาน แต่การต่อผิดทำให้มีทำให้มีแรงดัน 230 V ที่ผิวโลหะของอุปกรณ์ไฟฟ้า ดังนั้น ถ้าใครไปจับหรือสัมผัสเข้า จะโดนไฟฟ้าดูดอย่างรุนแรง ถึงขั้นเสียชีวิตได้

- สายที่มีไฟสลับสีกับสายนิวทรัลทำให้ทำให้สายที่มีไฟต่อกับขั้ว N ที่เต้ารับ แต่สายนิวทรัลแท้ ๆ ไม่ได้ต่อสายกับขัว L

ข้อนี้จะทำให้เครื่องใช้ไฟฟ้าไม่ทำงานเนื่องจากไฟฟ้าไม่ครบวงจร แต่มีไฟอยู่ที่ขั้ว N เกิดอันตรายจากไฟรั่วถ้าเสียบเครื่องใช้ไฟฟ้าคาเอาไว้

เห็นไหมว่าการต่อสายไฟให้ถูกต้องไม่ใช่เรื่องที่ยากจนเกินไป แค่รู้ความหมายสีของสายไฟและต่อใช้งานให้ถูกกับขั้วเท่านั่นเอง